Bandaż uciskowy

Co to jest bandaż kompresyjny?

Bandaż kompresyjny (uciskowy) to specjalistyczny bandaż, który po założeniu wywiera kontrolowany ucisk na kończynę. W odróżnieniu od zwykłego bandaża podtrzymującego, jego głównym zadaniem jest terapeutyczna kompresja – zmniejszanie obrzęku, poprawa powrotu żylnego oraz wsparcie układu limfatycznego.

W zależności od rozciągliwości wyróżnia się bandaże o krótkim naciągu (małej rozciągliwości) oraz o długim naciągu. 

• Bandaż o krótkim naciągu zapewnia niskie ciśnienie spoczynkowe i wysokie ciśnienie robocze – dzięki temu dobrze sprawdza się przy aktywnym pacjencie i w leczeniu obrzęku limfatycznego. 
• Bandaże o większej rozciągliwości działają bardziej jak elastyczna opaska, częściej używane są w prostszej stabilizacji i profilaktyce. Materiał może być bawełniany, chłonny, z dodatkiem włókien syntetycznych, tak aby bandaż dobrze przylegał do skóry i utrzymywał stabilny ucisk przez wiele godzin.

Bandaże uciskowe w leczeniu obrzęku limfatycznego

Obrzęk limfatyczny to przewlekły obrzęk tkanek związany z nieprawidłowym odpływem chłonki z kończyny. Dochodzi do przeciążenia naczyń chłonnych i całego układu limfatycznego, co prowadzi do stopniowego powiększania obwodu kończyny, uczucia ciężkości i napięcia skóry.

Bandaż kompresyjny jest jednym z filarów leczenia obrzęku limfatycznego – szczególnie kończyn dolnych i podudzia, ale także kończyn górnych.

Prawidłowo założony bandaż kompresyjny działa przeciwobrzękowo: zmniejsza przepływ płynu do przestrzeni międzykomórkowej i wspiera jego powrót do układu żylnego i limfatycznego.

W fazie redukcji obrzęku zwykle stosuje się wielowarstwowy opatrunek uciskowy z użyciem bandaży o krótkim naciągu, a po uzyskaniu stabilizacji – przechodzi się często na odzież kompresyjną, taką jak pończochy czy rękawy.

Kompresjoterapia i drenaż limfatyczny

Kompresjoterapia to całościowe wykorzystanie ucisku w leczeniu obrzęku oraz niewydolności żylnej. W połączeniu z manualnym drenażem limfatycznym umożliwia skuteczny drenaż przestrzeni międzykomórkowej i poprawę odpływu chłonki. Drenaż limfatyczny „przesuwa” płyn w kierunku prawidłowo funkcjonujących naczyń chłonnych, a bandaż kompresyjny utrzymuje uzyskany efekt, zapobiegając nawrotowi obrzęku.

W kompresjoterapii ważne jest stopniowanie ucisku – najwyższy na stopie i w okolicy kostki, malejący ku górze kończyny. Odpowiednio dobrany bandaż, opaska lub później pończochy kompresyjne wspierają leczenie chorób przewlekłych, takich jak obrzęk limfatyczny, niewydolność żylna czy owrzodzeń żylnych kończyn dolnych.

Bandażowanie kompresyjne kończyn dolnych

Bandażowanie kompresyjne kończyn dolnych wymaga znajomości techniki oraz właściwego doboru szerokości i długości bandaża. Zazwyczaj zaczyna się od palców stopy, prowadząc bandaż spiralnie ku górze – przez stopę, kostkę, podudzie, a w razie potrzeby aż do uda. Ucisk powinien być równomierny, bez zagięć i zbyt ciasnych „obręczy”, które mogłyby nasilać obrzęk powyżej miejsca bandażowania.

Przed założeniem bandaża warto zabezpieczyć skórę specjalną pianką, podkładową odzieżą lub miękką opaską, aby zapobiec otarciom i maceracji. W leczeniu obrzęku stosuje się często systemy wielowarstwowe: najpierw warstwa ochronna, następnie bandaże o krótkim naciągu zapewniające właściwy ucisk. Prawidłowe bandażowanie kompresyjne ułatwia redukcję obrzęku, poprawia komfort chodzenia i zmniejsza ryzyko powikłań skórnych.

Niewydolność żylna a skuteczny drenaż

Bandaż kompresyjny odgrywa kluczową rolę także w terapii niewydolności żylnej, żylaków oraz w profilaktyce zakrzepicy żył głębokich. Odpowiedni ucisk na żyły kończyn dolnych poprawia powrót krwi do serca, zmniejsza zastój i ryzyko tworzenia się skrzeplin. W leczeniu owrzodzeń żylnych podudzia kompresja jest standardem postępowania – specjalistyczny bandaż uciskowy stabilizuje opatrunek, ogranicza obrzęk i przyspiesza gojenie ran.

Kompresja musi być jednak dobrana indywidualnie, szczególnie u osób z chorobami współistniejącymi, takimi jak zaawansowana miażdżyca czy ciężkie nadciśnienie tętnicze. Dlatego dobór klasy ucisku, rodzaju bandaża i czasu noszenia powinien odbywać się pod kontrolą lekarza lub specjalisty flebologii. 

Dobrze dobrany i prawidłowo założony bandaż kompresyjny to skuteczne wsparcie w leczeniu obrzęku, w tym obrzęku limfatycznego, niewydolności żylnej i owrzodzeń kończyn dolnych. Wybierając produkty z tej kategorii, zwróć uwagę na rodzaj naciągu, rozciągliwość, skład materiału oraz wskazania producenta – tak, aby kompresja była nie tylko efektywna terapeutycznie, ale też bezpieczna i komfortowa dla skóry.